Μετοχιακό Συγκρότημα Νέας Τρίγλιας: Επιτακτική η ανάγκη να βρεθεί ΑΜΕΣΑ λύση!

Συνεχείς και επίμονες είναι οι οχλήσεις που πραγματοποιεί όλα αυτά τα χρόνια (από το 2019) ο Δήμος Νέας Προποντίδας, κυρίως προς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για συντήρηση και αποκατάσταση του μνημειακού συγκροτήματος ώστε να ενταχθεί σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα και να αξιοποιηθεί, αλλά και προς άλλα αρμόδια Υπουργεία και φορείς.

«Ως Δημοτική Αρχή, κάνουμε συνεχείς οχλήσεις, με συνεχή αλληλογραφία, αλλεπάλληλα τηλεφωνήματα και συναντήσεις μου στα γραφεία των Υπουργείων. Απαιτούμε άμεση λύση ώστε να μην καταρρεύσει το μνημείο στο σύνολό του!» ανέφερε ο Δήμαρχος Μανώλης Καρράς.

Το ιστορικό:

Εντός των ορίων του οικισμού της Νέας Τρίγλιας, βρίσκεται ένα Μετοχιακό Συγκρότημα επί των οικοπέδων 25, 30 και 31 (εκτάσεως 1110, 1134 και 980 τ.μ. αντίστοιχα). Το συγκρότημα είναι χαρακτηρισμένο ως έργο τέχνης σύμφωνα με το ΦΕΚ 244/Β/1981 και “εποπτεύεται” από την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων. Αποτελείται από το σπίτι του οικονόμου, τον πύργο και τους χώρους διαμονής των καλλιεργητών, ενταγμένοι σ’ ενιαίο χώρο που ορίζεται από πέτρινο περίβολο ο οποίος διασώζεται κατά ένα τμήμα του. Κτίσθηκε το 1909 (όπως φαίνεται σε επιτοίχιες πλάκες που βρίσκονται στην πύλη εισόδου του περιβόλου-από την Ιερά Μονή Βατοπεδίου του Αγίου Όρους για τις υπηρεσίες ελέγχου των καλλιεργειών της περιοχής της Ν. Τρίγλιας.

Είχαν γίνει κάποιες παρεμβάσεις παλαιότερα στο κυρίως κτίριο τη δεκαετία του 1990 και είχε συνταχθεί μελέτη επανάχρησής του από την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων. Ο πρώην Δήμος Τρίγλιας αρχικά εξασφάλισε, με την υπ’ αριθμ. 4117/5-4-2002 Απόφαση του Γ. Γραμματέα της Π.Κ.Μ., την παραχώρηση των 25, 30 και 31 οικοπέδων με σκοπό την επανάχρηση – αποκατάσταση του συγκροτήματος εντός πέντε ετών. Επειδή όμως δεν υλοποιήθηκε ο σκοπός της παραχώρησης εντός της ορισθείσας προθεσμίας, η Απόφαση αυτή ανακλήθηκε με την υπ΄ αριθμ. 6716/6-2-2012 Απόφαση του Γ. Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης , σύμφωνα με την οποία τα ανωτέρω τεμάχια επανέρχονται εκ νέου στην κυριότητα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Η εικόνα σήμερα:

Με το πέρασμα των χρόνων παρουσιάστηκαν φθορές και ζημίες με αποτέλεσμα να απαιτούνται συμπληρωματικές αναστηλωτικές παρεμβάσεις τόσο στα κτίσματα, όσο και στον περιβάλλοντα χώρο του Μετοχίου. Σήμερα επικρατεί εικόνα εγκατάλειψης. Το μνημείο είναι εκτεθειμένο σε ακραία πια καιρικά φαινόμενα. Επίσης, εμφανίζονται φαινόμενα παραβατικότητας και βανδαλισμών τα οποία σε συνδυασμό με την έλλειψη συντήρησης οδηγούν στη σταδιακή απαξίωσή του. Επιπλέον δε, έχει κατεδαφιστεί σχεδόν στο σύνολό του ο Πύργος, με αποτέλεσμα την αύξηση της επικινδυνότητας των ατυχημάτων σε πεζούς και οχήματα. Στην παρούσα φάση, έχει τοποθετηθεί πλέγμα περίφραξης με την κατάλληλη σήμανση, οπότε φαίνεται να έχουν ξεκινήσει διαδικασίες προστασίας από τον φερόμενο ιδιοκτήτη του μνημείου (Υπ. Αγρ. Ανάπτυξης).

Οι ενέργειες της παρούσας δημοτικής αρχής

• Το 2019 ως νέα Δημοτική Αρχή αποφασίσαμε να προβούμε στην αποκατάσταση του συγκροτήματος και, αφού ολοκληρώσαμε τις απαιτούμενες μελέτες, αναζητήσαμε πόρους χρηματοδότησης μέσω κάποιου χρηματοδοτικού προγράμματος το οποίο απαιτούσε την εξασφάλιση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος.

• Έχοντας λάβει την υπ’ αριθμ. 743/2019 Απόφαση του Δ.Σ. υποβάλαμε το υπ’ αριθμ. 3234/31-1-20 αίτημα (συνοδευόμενο από τα σχετικά τοπογραφικά διαγράμματα, τεχνικοοικονομικές εκθέσεις κτλ) στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, στη Δ/νση Διαχείρισης Ακίνητης Περιουσίας/Τμήμα Αξιοποίησης Ακινήτων, για την κατά χρήση παραχώρηση για 25 χρόνια με δικαίωμα παράτασης, των υπ’ αριθμ. 25, 30, 31 οικοπέδων εκτάσεως 1110 τ.μ., 1.134 τ.μ. και 980 τ.μ. αντίστοιχα οριστικής διανομής 1950 και 1960 συνοικισμού Ν. Τρίγλιας, προκειμένου να υλοποιηθεί η Αποκατάσταση- Επανάχρηση του Μετοχιακού Συγκροτήματος Ν. Τρίγλιας ως πολυχώρος πολιτιστικών δραστηριοτήτων.

• Είχαμε μάλιστα για τα παραπάνω εξασφαλίσει και τη σύμφωνη γνώμη του Τοπικού Συμβουλίου Τρίγλιας με την υπ΄ αριθμ. 24/2020 Απόφασή του.

• Με το υπ΄ αριθμ. 128857/15669/1354/8-4-20 έγγραφο της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων ελήφθη η σύμφωνη γνώμη της αρμόδιας υπηρεσίας, η οποία και θα επόπτευε τις ενέργειές μας.

• Εξασφαλίστηκε μάλιστα και η σύμφωνη γνώμη για την παραχώρηση από το Δασαρχείο Πολυγύρου με το υπ’ αριθμ. 3429/13-5-2020 έγγραφό του.

• Επειδή όμως καθυστερούσε η διαδικασία της παραχώρησης, επανήλθαμε με νέο έγγραφο, το υπ΄ αριθμ. 1637/21-1-21 προς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, αναφέροντας και πάλι το ιστορικό της υπόθεσης και τονίζοντας ότι πρέπει να γίνουν άμεσα ενέργειες πριν να είναι αργά, ώστε να αποτραπεί το φαινόμενο της ολικής κατάρρευσης του μνημείου.

• Συνεχίζοντας τις προσπάθειές μας και βλέποντας ότι υπάρχει έντονο πρόβλημα με το μνημείο τονίζοντας και πάλι τους κινδύνους που εγκυμονεί η παραμέλησή του, με το υπ’ αριθμ. πρωτ: 12221/15-4-2021 έγγραφό μας προς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης επανήλθαμε στο ζήτημα της παραχώρησης σημειώνοντας πάλι το θέμα του κινδύνου κατάρρευσης.

• Τελικά, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με το υπ’ αριθμ. πρωτ: 2464/234715/1-9-2021 έγγραφό του , μας ενημέρωσε ότι δεν εξετάστηκε το αίτημά μας για παραχώρηση χρήσης των 3 ακινήτων καθώς δεν έχει την αρμοδιότητα διαχείρισης των οικοπέδων, επειδή αυτά δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του νόμου 4061/2012.

•Συνεχίζοντας τις προσπάθειές μας, με το υπ΄ αριθμ. 23109/22-3-2023, έγγραφό μας προσπαθήσαμε και πάλι να ενεργοποιήσουμε τους αρμόδιους για τον κίνδυνο κατάρρευσης του μνημείου και απευθυνθήκαμε ακόμη και στο Γραφείο Πρωθυπουργού εκτός από το Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης, το Υπ. Πολιτισμού, την Υπηρεσία Νεωτέρων και τους Βουλευτές του Νομού μας.

•Η Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων του Υπ. Πολιτισμού με το υπ’ αριθμ. 137043/29-3-2023 έγγραφό της ζήτησε ενέργειες για την προστασία του μνημείου από το Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης, φερόμενου ιδιοκτήτη του μνημείου. Αναφέρεται ότι στο πλαίσιο της προστασίας του παραπάνω «νεώτερου ακίνητου μνημείου» κατά τις σχετικές διατάξεις του Ν.4858/2021 «Κύρωση Κώδικα Νομοθεσίας για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς (αρ. 11, παρ. 1, 2, αρ. 40 και αρ. 41) ισχύει ότι: «Ο κύριος ή ο νομέας μνημείου υποχρεούται να μεριμνά για την άμεση εκτέλεση των εργασιών συντήρησης, στερέωσης ή προστασίας ετοιμόρροπου μνημείου χωρίς υπαίτια καθυστέρηση, με δική του δαπάνη και υπό την εποπτεία και τις υποδείξεις της Υπηρεσίας σύμφωνα και με τα άρθρα 40 και 41. Αν ο κύριος ή ο νομέας αδρανεί, την ίδια υποχρέωση έχει ο κάτοχος, ο οποίος μπορεί να αναχθεί κατά του κυρίου ή του νομέα. Αν η Υπηρεσία κρίνει ότι καθυστερεί η εκτέλεση των εργασιών συντήρησης ή στερέωσης για οποιονδήποτε λόγο ή ότι αυτές είναι ανεπαρκείς, μπορεί να λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα, διατηρώντας τη δυνατότητα να καταλογίζει το σύνολο ή μέρος της σχετικής δαπάνης σε βάρος των υποχρέων κατά τις σχετικές περί εισπράξεως δημοσίων εσόδων διατάξεις…»,«Οι εργασίες σε ακίνητα μνημεία και ιδίως η συντήρηση, η στερέωση, η αποκατάσταση, η αναστήλωση, η κατάχωση, η τοποθέτηση προστατευτικών στεγών, η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου και οι εργασίες που αποβλέπουν σε απόδοση σε χρήση ή σε φιλοξενία χρήσεων αποσκοπούν στη διατήρηση της υλικής υπόστασης και της αυθεντικότητάς τους, την ανάδειξη και εν γένει στην προστασία τους. Διενεργούνται σύμφωνα με μελέτη, η οποία εγκρίνεται από την Υπηρεσία ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου, ή αν αυτές είναι μείζονος σημασίας, με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου. Για την έγκριση της μελέτης απαιτείται να έχει προηγηθεί η τεκμηρίωση του μνημειακού χαρακτήρα του ακινήτου. Επείγουσες εργασίες συντήρησης και στερέωσης διενεργούνται με μέριμνα της Υπηρεσίας χωρίς υπαίτια καθυστέρηση και χωρίς άλλη διατύπωση»

«Επείγουσες εργασίες προστασίας ετοιμόρροπων μνημείων γίνονται με μέριμνα της Υπηρεσίας χωρίς υπαίτια καθυστέρηση και χωρίς άλλη διατύπωση».

•Περαιτέρω, το Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με έγγραφό του, το υπ΄ αριθμ. 892/89096/31-3-2023 (σχ.12), απευθύνθηκε στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας-Δ/νση Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής Π.Ε. Χαλκιδικής προκειμένου να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για την ασφάλεια του μνημείου και την προστασία των πολιτών, ως η καθ’ ύλην αρμόδια υπηρεσία για ακίνητα κυριότητας του Ελληνικού Δημοσίου των οποίων η διαχείριση ανήκει στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σύμφωνα με την υπ΄ αριθμ. 1184/56301/19-5-2017 Εγκυκλίου του Γ. Γραμματέα του Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης. Επίσης, μας προτρέπει να αποστείλουμε εκ νέου σχέδια, εκθέσεις προς το ΥΠ.Α.Α.Τ. προκειμένου να εκκινήσει από την αρχή η διαδικασία παραχώρησης κατά χρήση.

•Εν συνεχεία, με το υπ’ αριθμ. 36603/3-5-2023 έγγραφό μας επανήλθαμε στο ζήτημα της άμεσης λήψης μέτρων για την προστασία των πολιτών και τη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας καθώς μέχρι τότε δεν είχε γίνει καμία ενέργεια από την πλευρά των υπευθύνων του μνημείου.

•Ακολούθως, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης με το υπ’ αρ. 326/40691/9-2-2024 έγγραφό του, απευθύνθηκε στην Π.Κ.Μ. για τις απαιτούμενες ενέργειες και ζήτησε σχετική ενημέρωση για τυχόν ενέργειες που έχουν γίνει για την προστασία του μνημείου.

•Εμείς με τη σειρά μας ΞΑΝΑΣΤΕΙΛΑΜΕ έγγραφο, το υπ΄ αριθμ. 16606/1-3-24, με το οποίο για άλλη μια φορά ζητήσαμε να προστατευθεί ΕΣΤΩ ΠΡΟΣΩΡΙΝΑ το μνημείο, το οποίο βέβαια δεν αποτελεί λύση.

•Έπειτα, η Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου Νέας Προποντίδας με το υπ’ αριθμ. 21616/19-3-24, συνέταξε Τεχνική Έκθεση Επικινδύνως Ετοιμόρροπων Κατασκευών, την οποία διαβίβασε στους αρμόδιους φορείς.

•Ως Δήμος επαναπροωθήσαμε την προαναφερθείσα τεχνική έκθεση στους αρμόδιους φορείς

•Στην παρούσα φάση και κατόπιν όλων των παραπάνω ενεργειών μας, έχει τοποθετηθεί πλέγμα περίφραξης με την κατάλληλη σήμανση, οπότε φαίνεται να έχουν ξεκινήσει διαδικασίες προστασίας από τον φερόμενο ιδιοκτήτη του μνημείου (Υπ. Αγρ. Ανάπτυξης).

•Παράλληλα, συστάθηκε η αρμόδια επιτροπή από το Υπουργείο Πολιτισμού με την υπ΄ αριθμ. 275205/21-6-24 (ΑΔΑ:Ψ67646ΝΚΟΤ-43Μ) Απόφαση, με σκοπό τον έλεγχο της κατάστασης και πρότασης των αντίστοιχων μέτρων.